Albert Camus: Άρνηση του ψεύδους, αντίσταση στην καταπίεση

Απόσπασμα από την ομιλία του Αλμπέρ Καμύ στο δημαρχείο της Στοκχόλμης στις 10 Δεκεμβρίου 1957 μετά την απονομή του βραβείου Νομπέλ. Είναι σαν να έχει γραφτεί σήμερα.

«Αρκεί η σιωπή ενός άγνωστου φυλακισμένου, εγκαταλελειμμένου, που ταπεινώνεται στην άλλη άκρη της γης, για να ανασύρει τον συγγραφέα από την εξορία του» έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ

 Κυκλοφορεί την άλλη εβδομάδα από τις εκδόσεις Καστανιώτη το βιβλιαράκι «Αλμπέρ Καμύ, ο καλλιτέχνης και η εποχή του - Ομιλίες στη Σουηδία», σε επιμέλεια της Αντιγόνης Βλαβιανού, από το οποίο προδημοσιεύουμε ένα κομμάτι δραματικά επίκαιρο. Η μετάφραση είναι συλλογική. Οι μεταφραστές (Παράσχος Λιάδης, Κώστας Παπαλίας, Λένα Σαλούφα, Μαρία Σιχάντε, Τάνια Στρατάκου) υπήρξαν μαθητές του Εργαστηρίου Μετάφρασης της Ελληνογαλλικής Σχολής «Jeanne d’ Arc» Πειραιά και ολοκλήρωσαν επιτυχώς έναν διετή κύκλο (2009 - 2011) εξάσκησης στη μετάφραση της λογοτεχνίας και του δοκιμιακού λόγου από τη γαλλική στην ελληνική γλώσσα, με καθηγήτρια την Αντιγόνη Βλαβιανού.

O συγγραφέας δεν μπορεί να ταχθεί σήμερα στην υπηρεσία όσων φτιάχνουν την Ιστορία· υπηρετεί αυτούς που την υφίστανται. Διαφορετικά, θα βρεθεί μόνος και χωρίς την τέχνη του. Ολες οι στρατιές των τυράννων με τις χιλιάδες άνδρες τους δεν θα τον αποσπάσουν ποτέ από τη μοναξιά του, ακόμη και εάν - κυρίως τότε - δεχτεί να συμπορευτεί. Αρκεί, όμως, η σιωπή ενός άγνωστου φυλακισμένου, εγκαταλελειμμένου, που ταπεινώνεται στην άλλη άκρη της γης, για να ανασύρει τον συγγραφέα από την εξορία του, κάθε φορά που καταφέρνει, τουλάχιστον, να μη λησμονήσει αυτή τη σιωπή μες στα προνόμια της δικής του ελευθερίας και να την κάνει να αντηχήσει μέσω της τέχνης του.

Παρέμβαση Σ. Ζίζεκ

Πηγή: www.avgi.gr

Η καμπάνια κατά του ΣΥΡΙΖΑ λίγες ημέρες πριν τις εκλογές γίνεται ολοένα πιο κακοήθης – αφού οι εχθροί μας έχουν τον έλεγχο των μεγάλων ΜΜΕ, μπορούν να μην ντρέπονται να λένε ξεκάθαρα ψέματα, γνωρίζοντας πως η απάντησή μας δεν θα φτάσει στο ευρύ κοινό. Έχουν την άνεση να προβάλλουν πάνω μας κάθε κρυφό και διεστραμμένο όνειρο και ευχή, μέχρι και την απειλή του αστυνομικού τρόμου.

Αλλά πρέπει να παραμείνουμε ψύχραιμοι. Οι επικριτές μας μας μισούν επειδή κρυφά μέσα τους, ξέρουν πως έχουμε το κουράγιο να δρούμε ως ελεύθεροι άνθρωποι. Όταν βρισκόμαστε στο επίκεντρο, μπροστά στο κοινό, εκείνοι που μας παρακολουθούν αντιλαμβάνονται, για μια φευγαλέα στιγμή, πως τους προσφέρουμε ελευθερία, αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη. Για εκείνη ακριβώς τη στιγμή, οι επικριτές μας είναι είναι ελεύθεροι, νιώθουν ένα μαζί μας, αλλά είναι μονάχα μια στιγμή, μετά επιστρέφει ο φόβος και μας μισούν ξανά διότι είναι σκλάβοι στο πνεύμα, φοβούνται την ίδια τους την ελευθερία.

Υπάρχει μια παραγνωρισμένη σίγουρα ιστορία για την ανταλλαγή τηλεγραφημάτων μεταξύ του γερμανικού και του αυστριακού στρατιωτικού αρχηγείου στα μέσα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί έστειλαν το εξής μήνυμα: “Εδώ, από τη δική μας πλευρά του μετώπου, η κατάσταση είναι σοβαρή, αλλά όχι καταστροφική”, στο οποίο οι Αυστριακοί απάντησαν λέγοντας: “Εδώ, η κατάσταση είναι καταστροφική, αλλά όχι σοβαρή”. Αυτή είναι η πραγματική διαφορά ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ και τους άλλους: για εκείνους η κατάσταση είναι καταστροφική, αλλά όχι σοβαρή, θέλουν να συνεχίσουν τα πράγματα ως έχουν, ενώ για το ΣΥΡΙΖΑ η κατάσταση είναι σοβαρή, αλλά όχι καταστροφική, καθώς το κουράγιο και η ελπίδα θα πρέπει να αντικαταστήσει το φόβο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελείται από ένα μάτσο επικίνδυνων “εξτρεμιστών”. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ για να εισαγάγει την πραγματιστική κοινή λογική, να καθαρίσει τη βρόμα που δημιούργησαν άλλοι. Αυτοί που επέβαλαν τα μέτρα λιτότητας είναι οι επικίνδυνοι ονειροπόλοι – εμείς δεν είμαστε ονειροπόλοι, είμαστε το ξύπνημα από ένα όνειρο που μετατρέπεται σε εφιάλτη. 

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "η ΑΥΓΗ".

Zizek in Athens

I am honoured to be here, but ashamed that I don't speak your language. So, let me begin: Late in his life, Sigmund Freud, the father of psychoanalysis, asked the famous question; “What does a woman want?” Admitting the perplexity, when faced with the enigma of feminine sexuality. And a similar perplexity arises today; “What does Europe want?”

This is the question you, the Greek people are addressing Europe. Because you know what you want, you want this guy to be your next Prime Minister. Europe doesn't know what it wants. The way European States and Media relates to what is going on now in Greece, is, I think, the best indicator of what kind of Europe they want. Is it the neo-liberal Europe, is it the Europe of isolationist states or maybe something different. Critics accuse SYRIZA of being a threat to the Euro, but SYRIZA is, on the contrary, the only chance for Europe. Far from being a threat. You are giving a chance to Europe to break out of its inertia to find a new way. 

In his notes towards a definition of culture, the great conservative poet, T.S. Eliot, remarked the moments when the only choice is between heresy and non-belief. That is to say moments when the only way to keep a belief, to keep religion alive, is to perform a sectarian split from the main course. 

This is what happens today with Europe; only a new heresy represented at this moment by SYRIZA, can save what is worth saving in the European legacy; Democracy, trusting people, egalitarian solidarity. The Europe that will win, if SYRIZA is out-maneuvered is a Europe with Asian values - and of course these Asian values have nothing to do with Asia, but with the clear and present tendency of contemporary capitalism to suspend democracy. 

SYRIZA is said to lack the proper experience to govern. Yes, I agree, they lack the experience of how to bankrupt a country by cheating and stealing. You don't have this experience. This brings us to the absurdity of the politics of the European establishment; they bring the preach of paying taxes, opposing Greek clientelism and they put all their hopes on the coalition of the two parties which brought to Greece this clientelism. 

Christine Lagarde, recently said that she has more sympathy for the poor inhabitants of the Niger, than for Greeks, and she even advised the Greeks to help themselves by paying their taxes, which, as I found a few days ago, she doesn't have to pay. Like all liberal humanitarians, she likes the impotent poor who behave like victims, evoke our sympathy and bring us to give charity. 

But the problem with you Greeks is that you suffer, yes, but you are not passive victims, you resist, you fight, you do not want sympathy and charity, you want active solidarity. You want and you demand a mobilization, a support for your fight.  

SYRIZA is accused of promoting leftist fictions, but it is the austerity plan, imposed by Brussels, which clearly is a work of fiction. Everybody knows that this plan is fictitious, that the Greek state, cannot ever repay the debt, in this way. In a strange gesture of collective make-belief, everyone ignores the obvious nonsense of the financial projection on which the European plans are based. 

Slavoj Žižek Shoplifters of the World Unite on the meaning of the riots

London Review of Books,19 Aug 2011

Repetition, according to Hegel, plays a crucial role in history: when something happens just once, it may be dismissed as an accident, something that might have been avoided if the situation had been handled differently; but when the same event repeats itself, it is a sign that a deeper historical process is unfolding. When Napoleon lost at Leipzig in 1813, it looked like bad luck; when he lost again at Waterloo, it was clear that his time was over. The same holds for the continuing financial crisis. In September 2008, it was presented by some as an anomaly that could be corrected through better regulations etc; now that signs of a repeated financial meltdown are gathering it is clear that we are dealing with a structural phenomenon.

We are told again and again that we are living through a debt crisis, and that we all have to share the burden and tighten our belts. All, that is, except the (very) rich. The idea of taxing them more is taboo: if we did, the argument runs, the rich would have no incentive to invest, fewer jobs would be created and we would all suffer. The only way to save ourselves from hard times is for the poor to get poorer and the rich to get richer. What should the poor do? What can they do?

Although the riots in the UK were triggered by the suspicious shooting of Mark Duggan, everyone agrees that they express a deeper unease – but of what kind? As with the car burnings in the Paris banlieues in 2005, the UK rioters had no message to deliver. (There is a clear contrast with the massive student demonstrations in November 2010, which also turned to violence. The students were making clear that they rejected the proposed reforms to higher education.) This is why it is difficult to conceive of the UK rioters in Marxist terms, as an instance of the emergence of the revolutionary subject; they fit much better the Hegelian notion of the ‘rabble’, those outside organised social space, who can express their discontent only through ‘irrational’ outbursts of destructive violence – what Hegel called ‘abstract negativity’.

Slavoj Zizek Ego Ideal and Superego: Lacan as Viewer of Casablanca

Nothing forces anyone to enjoy except the superego. The superego is the imperative of jouissance - Enjoy! [1]


Although jouissance can be translated as "enjoyment," translators of Lacan often leave it in French in order to render palpable its excessive, properly traumatic character: we are not dealing with simple pleasures, but with a violent intrusion that brings more pain than pleasure. This is how we usually perceive the Freudian superego, the cruel and sadistic ethical agency which bombards us with impossible demands and then gleefully observes our failure to meet them. No wonder, then, that Lacan posited an equation between jouissance and superego: to enjoy is not a matter of following one's spontaneous tendencies; it is rather something we do as a kind of weird and twisted ethical duty.


This simple, although unexpected, thesis encapsulates the way Lacan reads Freud. Freud uses three distinct terms for the agency that propels the subject to act ethically: he speaks of ideal ego (Idealich), ego-ideal (Ich-Ideal) and superego (Ueberich). He tends to identify these three terms: he often uses the expression Ichideal oder Idealich (Ego-Ideal or ideal ego), and the title of the chapter III of his bookletThe Ego and the Id) is "Ego and Superego (Ego-Ideal)". Lacan introduces a precise distinction between these three terms: the "ideal ego" stands for the idealized self-image of the subject (the way I would like to be, I would like others to see me); the Ego-Ideal is the agency whose gaze I try to impress with my ego image, the big Other who watches over me and propels me to give my best, the ideal I try to follow and actualize; and the superego is this same agency in its revengeful, sadistic, punishing, aspect. The underlying structuring principle of these three terms is clearly Lacan's triad Imaginary-Symbolic-Real: ideal ego is imaginary, what Lacan calls the "small other," the idealized double-image of my ego; Ego-Ideal is symbolic, the point of my symbolic identification, the point in the big Other from which I observe (and judge) myself; superego is real, the cruel and insatiable agency which bombards me with impossible demands and which mocks my failed attempts to meet them, the agency in the eyes of which I am all the more guilty, the more I try to suppress my "sinful" strivings and meet its demands. The old cynical Stalinist motto about the accused at the show trials who professed their innocence ("the more they are innocent, the more they deserve to be shot") is superego at its purest.

Umberto Eco. WikiLeaks

For the celebrated novelist and intellectual Umberto Eco, the Wikileaks affair or "Cablegate" not only shows up the hypocrisy that governs relations between states, citizens and the press, but also presages a return to more archaic forms of communication.

Umberto Eco

The WikiLeaks affair has twofold value. On the one hand, it turns out to be a bogus scandal, a scandal that only appears to be a scandal against the backdrop of the hypocrisy governing relations between the state, the citizenry and the press. On the other hand, it heralds a sea change in international communication – and prefigures a regressive future of “crabwise” progress.

But let’s take it one step at a time. First off, the WikiLeaks confirm the fact that every file put together by a secret service (of any nation you like) is exclusively made up of press clippings. The “extraordinary” American revelations about Berlusconi’s sex habits merely relay what could already be read for months in any newspaper (except those owned by Berlusconi himself, needless to say), and the sinister caricature of Gaddafi has long been the stuff of cabaret farce.

Philip Roth.

Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ 
Ψηλόλιγνος, με αργές κινήσεις και με τη συνήθεια να τονίζει τα λόγια του ενώνοντας, πλέκοντας και ξεπλέκοντας τα μακριά του δάχτυλα, να ξαναπιάνει τον ειρμό της σκέψης του αφού διακόψει για να γελάσει συγκρατημένα μ' ένα δικό του αστείο σχόλιο πάνω σε κάτι που μόλις είπε, ή και να απευθύνει εκείνος κάποιο ερώτημα αντί να δίνει απαντήσεις, ο Φίλιπ Ροθ δεν προσφέρεται για απομυθοποίηση.

Στα 77 του χρόνια, ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας διατηρεί την επιβλητική φιγούρα, τη συγκρατημένα παιγνιώδη διάθεση, το υποδόριο χιούμορ και την εντύπωση της αυτάρκειας. Επειτα είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς λογοτεχνική διάκριση που δεν έχει κατακτήσει: Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, Βραβείο της Εθνικής Ενωσης Κριτικών Βιβλίου, Βραβείο Pen/Faulkner και το 1998 το Πούλιτζερ, για το «Αμερικανικό Ειδύλλιο». Το 2007 ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έλαβε τη διάκριση Pen/Saul Bellow για το σύνολο του έργου του, έχει βραβευτεί με το Χρυσό Μετάλλιο της Λογοτεχνίας από την Αμερικανική Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών, και αυτά μόνο στις ΗΠΑ. Και ο πολύς Χάρολντ Μπλουμ, ο «πάπας» της λογοτεχνικής κριτικής, τον έχει συμπεριλάβει στον περίφημο «Δυτικό Κανόνα».